Σκοτώνουν τα αυτοκίνητα όταν «γεράσουν»; Ολική ή μερική απαγόρευση κυκλοφορίας για τα παλιά στο τραπέζι
Σχέδιο για ανώτατο όριο ηλικίας στα αυτοκίνητα αλλά και όλα τα οχήματα που κυκλοφορούν στη χώρα θέλει να θεσπίσει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Τι αναφέρεται σύμφωνα με την ενημέρωση στο Σχέδιο Εθνικού Προγράμματος Ελέγχου της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης, που τέθηκε σε διαβούλευση το οποίο καταρτίστηκε με βάση την οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όριο ηλικίας και χρονοδιάγραμμα απογόρευσης κυκλοφορίας για όλα τα αυτοκίνητα στη χώρα θέλει το υπουργείο Περιβάλλοντος στο πλαίσιο του Σχεδίου Εθνικού Προγράμματος Ελέγχου της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης (ΕΠΕΑΡ) που τέθηκε σε διαβούλευση.
Το σχέδιο έχει καταρτιστεί με βάση οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αφορά σε εθνικές πολιτικές και μέτρα, ώστε να υπάρξει συμμόρφωση με δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών ρύπων για τα έτη από το 2020 έως το 2029. αλλά και από το 2030 και μετά.
Αφορά τους ρύπους διοξείδιο του θείου (SO2), οξείδια του αζώτου (NOx), πτητικές οργανικές ενώσεις εκτός του μεθανίου (NMVOC), αμμωνία (NH3) και αιωρούμενα σωματίδια ΑΣ2,5.
Στον τομέα των μεταφορών, στο ΕΠΕΑΡ προτείνονται διάφορες ενέργειες για τον περιορισμό των εκπομπών ρύπων, όπως:
- απαγόρευση εισαγωγής παλαιών οχημάτων,
- κίνητρα για νέα και αντικίνητρα για παλαιά αυτοκίνητα,
- καθορισμός μέγιστης επιτρεπόμενης ηλικίας ή εκπομπών ρύπων για τα οχήματα που θα κυκλοφορούν.
Χρονοδιάγραμμα για απαγόρευση κυκλοφορίας παλαιών αυτοκινήτων
Ειδικότερα, για την απαγόρευση κυκλοφορίας παλαιών οχημάτων προτείνεται «καθορισμός κλίμακας μέγιστων επιτρεπόμενων ηλικιών ή/και επιπέδων εκπομπών αερίων για όλα τα (οδικά) οχήματα».
Σήμερα, πρακτικά δεν υπάρχει όριο στην ηλικία των οχημάτων που κυκλοφορούν στη χώρα, παρά μόνο πρόβλεψη μέγιστης ηλικίας 27 ετών για λεωφορεία.
Πλέον η πρόταση είναι «να καθοριστεί μερική ή ολική απαγόρευση ανάλογα με την ηλικία / επίπεδο εκπομπών των οχημάτων, καθώς και να ορισθεί ένα σταδιακό χρονοδιάγραμμα περιορισμού της ηλικίας ανά τύπο οχήματος και για τους δύο ορίζοντες», προτείνοντας στην μεν πρώτη περίπτωση το έτος 2027 και στη δεύτερη το έτος 2037.
Σημειώνεται ότι στην τελική έκθεση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Μεταφορών για την Ελλάδα (Ιούνιος 2019) προβλέπεται η ανανέωση του στόλου οχημάτων παντός τύπου.
Συγκεκριμένα: «Ο ελληνικός στόλος είναι από τους γηραιότερους στην Ευρώπη, κυρίως λόγω της οικονομικής κρίσης. Τα τελευταία έτη η κατάσταση έχει επιδεινωθεί περαιτέρω για τους στόλους φορτηγών και λεωφορείων, καθώς οι αγορές νέων οχημάτων ήταν σχεδόν αμελητέες.
Σε αντίθεση με ό,τι παρατηρείται στην υπόλοιπη Ευρώπη, η συντριπτική πλειοψηφία του εμπορευματικού μεταφορικού έργου στην Ελλάδα πραγματοποιείται από παλαιά οχήματα του στόλου φορτηγών. Η παρατήρηση αυτή συμβαδίζει με το γεγονός ότι οι μεμονωμένοι επαγγελματίες, έχοντας κυρίως παλαιά/ πολύ παλαιά οχήματα, κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο στις εγχώριες μεταφορές.
Προφανώς, η κατάσταση αυτή επηρεάζει αρνητικά την ανταγωνιστικότητα, αποδοτικότητα, ασφάλεια και περιβαλλοντική βιωσιμότητα του τομέα οδικών μεταφορών. Για να ανταποκριθεί ο κλάδος στις απαιτήσεις μίας οικονομίας ολοένα πιο προσανατολισμένης σε εξαγωγές, και για να εξασφαλιστεί η πλήρης ένταξη της χώρας στις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες, υπάρχει επιτακτική ανάγκη να αντιστραφούν οι σημερινές τάσεις και να επιτευχθεί η ανανέωση του εγχώριου στόλου επαγγελματικών οχημάτων.
Ταυτόχρονα,οικολογικοί και οικονομικοί λόγοι απαιτούν ανανέωση και του στόλου ΙΧΕ οχημάτων.Το μέτρο περιλαμβάνει διάφορες ενέργειες, με πιο σημαντικές τις ακόλουθες τρεις:
Μ 1: Περιορισμοί ως προς την παλαιότητα εισαγόμενων οχημάτων (παντός τύπου): Σήμερα, πρακτικά δεν υπάρχει όριο στην ηλικία των οχημάτων που εισάγονται στη χώρα (υπάρχει μόνο πρόβλεψη μέγιστης ηλικίας 15 ετών για εισαγόμενα μεταχειρισμένα λεωφορεία). Προτείνεται να συμφωνηθεί ένα προοδευτικό χρονοδιάγραμμα περιορισμού της ηλικίας για τα εισαγόμενα οχήματα ανά τύπο οχήματος, και για τους δύο ορίζοντες (2027, 2037).
Μ 2: Σύστημα πριμοδότησης κυρώσεων μέσω φορολογίας και κινήτρων για νέα / παλαιά και καθαρά / ρυπογόνα οχήματα (παντός τύπου): Υπάρχουν ελλείψεις στη διαφοροποίηση των κινήτρων για παλαιά ή νέα και καθαρά ή μη οχήματα. Συνιστάται να ορισθεί ένα σταδιακό πρόγραμμα κινήτρων / εκπτώσεων / φόρων / τελωνειακών δασμών ανά τύπο οχήματος, τύπο καυσίμου και ηλικία, και για τους δύο ορίζοντες (2027,2037).
Μ 3: Καθορισμός κλίμακας μέγιστων επιτρεπόμενων ηλικιών ή /και επιπέδων εκπομπών αερίων για όλα τα (οδικά) οχήματα: Σήμερα, πρακτικά δεν υπάρχει όριο στην ηλικία των οχημάτων που κυκλοφορούν στη χώρα(υπάρχει μόνο πρόβλεψη μέγιστης ηλικίας 27 ετών για λεωφορεία). Προτείνεται να καθοριστεί μερική ή ολική απαγόρευση ανάλογα με την ηλικία / επίπεδο εκπομπών των οχημάτων, καθώς και να ορισθεί ένα σταδιακό χρονοδιάγραμμα περιορισμού της ηλικίας ανά τύπο οχήματος και για τους δύο ορίζοντες (2027, 2037)».
Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία των συναρμόδιων υπουργείων, ο στόλος στην Ελλάδα εκτιμάται κατά προσέγγιση στα 5,15 εκατ. οχήματα στα τέλη του 2018, με υπολογιζόμενη αύξηση κατά 920.000 των οχημάτων κατά το έτος 2030, εφόσον υφίσταται κάποιος έλεγχος εισόδων εξόδων
